Ogólnopolski Strajk Kobiet z perspektywy prawa pracy

Strajk. Pomimo swojej nazwy, środowa akcja protestacyjna nie jest strajkiem. Strajk to powstrzymanie się od pracy w celu rozwiązania sporu zbiorowego z pracodawcą, dotyczącego warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych. Środowa akcja protestacyjna ma charakter obywatelski i dotyczy konstytucyjnych praw i wolności. Z tych względów, uczestnicy protestu nie korzystają z prawa do powstrzymania się od pracy.

Urlop wypoczynkowy. Celem urlopu wypoczynkowego jest, ex definitione, odpoczynek od pracy i regeneracja sił. Udział w akcji protestacyjnej nie spełnia tych wymogów. Decydując się na urlop, aby uniknąć negatywnych konsekwencji, warto powiedzieć pracodawcy o celu wykorzystania urlopu – pracodawca, który znając kontekst sytuacyjny, zgodzi się urlopu udzielić, straci możliwość kwestionowania takiego sposobu jego wykorzystania. Dotyczy to także urlopu na żądanie. Warto pamietać, że w tym ostatnim przypadku nie wystarczy o niego zawnioskować – trzeba upewnić się, że pracodawca go udzieli (ma obowiązek, ale wiedząc o celu niezgodnym z jego przeznaczeniem, może odmówić).

Urlop bezpłatny, Powyższe ograniczenie nie dotyczy urlopu bezpłatnego. Jeśli pracodawca zgodzi się go udzielić na wniosek, to nie trzeba rozważać, czy informować pracodawcę o celu jego wykorzystania.

Zwolnienie od pracy w celu załatwienia spraw osobistych. Pracownik może wnioskować o zwolnienie od pracy w celu załatwienia spraw osobistych. Charakter komentowanych protestów sugeruje trafność wykorzystania właśnie tego mechanizmu. Zwolnienie może obejmować cały dzień lub kilka godzin. Zwolnienie trzeba odpracować.

Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy. Pracodawca może zgodzić się na zwolnienie z wykonywania obowiązków pracownika zarówno z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, jak i bez.

Zwolnienie lekarskie. Pokusą może być zwolnienie lekarskie. Tym bardziej, że ze względu na panującą pandemię zwolnienia udzielane są telefonicznie. Uciekania się do nich nie komentujemy. I odradzamy.

Podsumowanie. Najbardziej adekwatne do sytuacji są zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy, zwolnienia na załatwienie spraw osobistych lub udzielenie urlopu bezpłatnego lub wypoczynkowego, gdy cel jego wykorzystania jest pracodawcy znany. Zawsze ważne jest przestrzeganie przepisów.