Jak pomóc Ukrainie? – Szefie, wracam walczyć za swój kraj

Nieodłącznym elementem polskiego rynku pracy są cudzoziemcy. Znaczną ich część stanowią pracownicy z Ukrainy poszukujący w Polsce lepszych warunków płacowych. W obliczu obecnej sytuacji, pracodawcy zmierzają się z niecodzienną sytuacją, czyli masowym odejściem pracowników wracających na Ukrainę w celu obrony kraju. W tym kontekście pojawia się pytanie – jakie skutki dla umowy o pracę ma wyjazd pracownika?

Kodeks pracy jedynie odsyła do przepisów ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej. Ustawa ta reguluje sytuację pracowników powołanych do pełnienia czynnej służby wojskowej, m.in. rozwiązywanie umów o pracę, udzielenie zwolnienia od pracy, czy obowiązek ponownego zatrudnienia. Ma ona jednak zastosowanie tylko do polskich obywateli i powołania do polskiej armii.

Polskie przepisy prawa pracy w ogóle nie regulują sytuacji cudzoziemców, którzy zdecydują się na powrót do kraju w związku z powołaniem lub chęcią dobrowolnego wstąpienia do armii. Zatem w przypadku, gdy pracownik zdecyduje się na nagłe odejście, pracodawcy będą musieli skorzystać z ogólnych rozwiązań przewidzianych w kodeksie pracy, np. udzielenie urlopu bezpłatnego. Wniosek o urlop bezpłatny powinien mieć formę pisemną i wymaga zgody pracodawcy. Niemniej jednak z uwagi na nadzwyczajne okoliczności brak pisemnego wniosku nie powinno stanowić przeszkody

Oczywiście wyjazd pracownika może przeczyć zasadności dalszego zatrudnienia, ponieważ i pracownik i pracodawca nie wiedzą, kiedy i czy pracownik powróci do pracy. Najprostszym sposobem jest rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Przepisy nie wymagają zachowania szczególnej formy (np. pisemnej) dla rozwiązania umowy o pracę. Tym samym, gdy pracownik zgłosi pracodawcy że wyjeżdża i nie zjawi się już w pracy, strony mogą rozwiązać umowę telefonicznie. Notatka z takiej rozmowy i np. potwierdzenie dokonanych ustaleń w SMSie mogą zostać włączone do akt pracowniczych.

W takiej sytuacji problemem może być dostarczenie pracownikowi świadectwa pracy. Warto więc zapytać pracownika, na jaki adres powinniśmy je wysłać. W razie niepodjęcia świadectwa i zwrotu przesyłki przez pocztę należy je włożyć do akt osobowych pracownika z adnotacją o braku możliwości dostarczenia go pracownikowi.