Zdrowe miejsce pracy: Koniec stanu epidemii a BHP w miejscu pracy

Stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 w Polsce został ogłoszony 20 marca 2020 r. na mocy rozporządzenia Ministerstwa Zdrowa z tego dnia. Po ponad 2 latach jego obowiązywania, ze strony Ministerstwa docierają deklaracje, że stan ten zostanie zniesiony, a w jego miejsce wprowadzony będzie stan zagrożenia epidemicznego. Zgodnie z opublikowanym projektem rozporządzenia zmiana ta ma nastąpić już 16 maja. Pracodawcy zastanawiają się czy i ewentualnie jak zmiana ta wpłynie na ich obowiązki w zakresie BHP i organizowanie procesu pracy.

W naszej ocenie zmiana ta z punktu widzenia prawa pracy nie będzie mieć większego znaczenia w kontekście najbliższych tygodni – w szczególności nie zmieni się zakres obowiązków pracodawców. Różnica między stanem epidemii a stanem zagrożenia epidemicznego jest obecnie niewielka – rząd zniósł niemal wszystkie obostrzenia, a wiele przepisów odnosi się jednocześnie do obu stanów. Dopiero zniesienie stanu zagrożenia epidemicznego (bez ponownego wprowadzenia stanu epidemii), które zapowiadane jest na wrzesień 2022 r. wywoła poważne skutki prawne.

W szczególności nadal możliwe będzie zdalne przeprowadzenie szkoleń wstępnych w dziedzinie BHP. Terminy przeprowadzenia szkolenia okresowego pozostaną wydłużone na czas obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego.

Podobna zasada dotyczy ważności badań lekarskich. W sytuacji, gdy zostały one wykonane przed 7 marca 2020 r., a ich ważność zakończyła się po tym dniu, ważność wszystkich badań profilaktycznych (tj. wstępnych, kontrolnych i okresowych) ulegnie przedłużeniu na okres nie dłuższy niż 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego (który trwać będzie nadal). Po jego odwołaniu, w przypadku, gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii badania te będzie trzeba wykonać te badania w ciągu 180 dni.

Choć uchylone zostało rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, przez co brak wyraźnych przepisów nakładających na pracodawców obowiązek zapewnienia pracownikom maseczek czy środków ochronnych, należy pamiętać, że to pracodawca odpowiada za BHP w miejscu pracy. Jeśli w zakładzie pracy ryzyko zakażeń jest zintensyfikowane, pracodawca powinien rozważyć kontynuowanie tych praktyk niezależnie od sukcesywnie znoszonych ograniczeń prawnych. Pracodawca jest również podmiotem odpowiedzialnym za dokonywanie oceny ryzyka zawodowego oraz o poinformowaniu pracowników o tym ryzyku, związanym z wykonywaną przez nich pracą.