HRwChmurze: Zatrudnianie cudzoziemców przebywających w Polsce

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce jest procesem bardzo silnie zbiurokratyzowanym i czasochłonnym – szczególnie w dobie pracy zdalnej, kiedy fizyczne spotkania oraz przepływ dokumentów są utrudnione. Nic więc dziwnego, że pracodawcy szukają sposobów jego maksymalnego uproszczenia. Jednym z takich sposobów jest zatrudnianie osób już przebywających w Polsce i posiadających stosowne zezwolenia.

Pierwsze problemy, z jakim stykają się pracodawcy zatrudniający obcokrajowców, rodzi analiza dokumentów kandydata pod kątem możliwości rozpoczęcia przez niego pracy. Niejednokrotnie cudzoziemiec przedstawia wyłącznie kartę pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”, zaś pracodawca przekonany, że oznacza ona nieograniczony dostęp, wyraża wolę zatrudnienia kandydata w najszybszym możliwym terminie.

Sprawa nie jest niestety taka prosta – szczególnie w przypadku przedsiębiorstw pracujących zdalnie oraz z ograniczoną możliwością fizycznych spotkań. Jeżeli cudzoziemiec uzyskał decyzję wojewody zezwalającą mu na pobyt i pracę na rzecz konkretnego pracodawcy, na konkretnym stanowisku, wówczas adnotacja „dostęp do rynku pracy” co do zasady oznacza, że ma on prawo wykonywać pracę wyłącznie na warunkach określonych w decyzji wojewody. Zatrudnienie obcokrajowca na innych warunkach niż określone w decyzji, może wymagać spełnienia szeregu formalności, takich jak uzyskanie nowej decyzji wojewody zezwalającej na pobyt i pracę na rzecz nowego pracodawcy lub jej zmiany.

Nie jest to jednak regułą – adnotację “dostęp do rynku pracy” umieszcza się także na kartach pobytu cudzoziemców faktycznie posiadających swobodny dostęp do rynku pracy i mogących podjąć zatrudnienie bez dodatkowych zezwoleń, np. cudzoziemców przebywających w Polsce z tytułu połączenia z rodziną, studentów studiów stacjonarnych lub doktoranckich, a także posiadaczy pobytów rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej oraz pobytu stałego.

Pewnym wyjątkiem jest także „zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji”, czyli tzw. niebieska karta Unii Europejskiej. Obcokrajowcy, którym udzielono tego rodzaju zezwolenia, po dwóch latach pobytu i pracy na jego podstawie uzyskują możliwość zmiany pracodawcy oraz/lub stanowiska w dużo mniej sformalizowany sposób, co znacznie upraszcza proces ich zatrudniania. Posiadacze niebieskiej karty UE uzyskują stosowną, informującą o tym, adnotację na karcie pobytu.

Każdorazowo, przed zatrudnieniem obcokrajowca, pracodawca powinien zapoznać się z decyzją wojewody, która zezwala cudzoziemcowi na pobyt w Polsce oraz na podstawie której została mu wydana karta pobytu. Tylko w ten sposób pracodawca zyskuje pewność co do podstawy pobytu cudzoziemca w Polsce oraz ma możliwość prawidłowo ocenić formalności niezbędne do legalnego zatrudnienia kandydata.