Cykl #ProcesoweWtorki: Prowadzenie działalności konkurencyjnej przez pracownika w trakcie trwania zatrudnienia – kiedy pracodawca może interweniować?

Co do zasady, pracodawca nie ma prawa zabronić pracownikowi jednoczesnego zatrudnienia u innego pracodawcy ani świadczenia pracy na podstawie innego stosunku prawnego niż stosunek pracy. Jednak…

Jeśli pracodawca zawarł z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy, sytuacja wygląda inaczej. W zakresie określonym w umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (art. 101¹ KP).

W przypadku naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy, pracodawca może:

• wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę;
• rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem w trybie dyscyplinarnym – w szczególności, gdy naruszenie zakazu konkurencji przez pracownika spowodowało poważne zagrożenie praw i interesów pracodawcy;
• dochodzić odszkodowania – jeśli pracodawca poniósł konkretną szkodę w związku z działaniami pracownika tj. utrata klientów, spadek przychodów, wyciek poufnych danych, możliwe jest wystąpienie z roszczeniem odszkodowawczym. Podstawę stanowi art. 101¹ § 2 KP, który odsyła do ogólnych zasad odpowiedzialności materialnej pracowników.

! Warto pamiętać, że precyzyjne zdefiniowanie w umowie o zakazie konkurencji zakresu zakazu konkurencji wzmacnia pozycję pracodawcy w przypadku ewentualnego sporu sądowego.

Jednak, nawet jeśli umowa o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy nie została zawarta, prowadzenie działalności konkurencyjnej, sprzecznej z interesem pracodawcy, może uzasadniać wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę. Wynika to z naruszenia fundamentalnych obowiązków lojalności i ochrony interesów pracodawcy (art. 100 § 2 pkt 4 KP).

W skrajnych przypadkach takie zachowanie pracownika może uzasadniać nawet jego zwolnienie dyscyplinarne – jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 3 marca 2005 r. (I PK 263/04):

Prowadzenie działalności konkurencyjnej po odmowie zawarcia umowy o zakazie konkurencji oraz pomimo sprzeciwu pracodawcy jest świadomym naruszeniem przez pracownika obowiązku dbałości o dobro zakładu (art. 100 § 2 pkt 4 KP) i może stanowić uzasadnioną przyczynę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 KP).

Jesteśmy do dyspozycji. Zachęcamy do śledzenia kolejnych publikacji z cyklu #ProcesoweWtorki.