Miesiąc: maj 2020

W czwartek tj. 14 maja 2020 r. Sejm przyjął część poprawek Senatu i uchwalił tzw. Tarczę Antykryzysową 3.0, czyli ustawę o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Ustawa oczekuje na podpis Prezydenta i wchodzi w życie w dzień po dniu ogłoszenia.

Poniżej przedstawiamy Państwu podsumowanie najistotniejszych zmian z perspektywy prawa HR.

Mamy jednak dla Państwa więcej bieżących informacji. Prace nad projektem Tarczy Antykryzysowej 4.0(?) są kontynuowane… Niektóre rozwiązania pozostały, inne zostały usunięte. Link do krótkiej aktualizacji: https://pcslegal.pl/projekt-tarczy-antykryzysowej-4-0-podsumowanie-prac/

1. Tarcza 3.0 wprowadza zmiany w postępowaniach sądowych, w tym przed sądami prawa pracy

a) Wznowienie terminów sądowych

Terminy procesowe i sądowe (w tym w postępowaniach przed sądami pracy), których bieg został wstrzymany na podstawie poprzedniej Tarczy, rozpoczynają biec lub biegną dalej po upływie 7 dni od dnia wejścia w życie ustawy.  

b) Zdalne rozprawy

W czasie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego oraz w terminie 1 roku od ich zakończenia rozprawę lub posiedzenie jawne przeprowadza się przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie ich na odległość
(z przekazem obrazu i dźwięku), chyba że ich przeprowadzenie bez użycia powyższych urządzeń nie wywoła nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób w nim uczestniczących. 

c) Zdalni sędziowie

W czasie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego oraz w terminie 1 roku od ich zakończenia, na zarządzenie prezesa sądu, członkowie składu, z wyjątkiem przewodniczącego i referenta sprawy, mogą brać udział w posiedzeniu za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Nie może to dotyczyć posiedzenia zamykającego rozprawę.

d) Większe zastosowanie posiedzeń niejawnych

W czasie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego oraz w terminie 1 roku od ich zakończenia, przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli:

• uzna rozpoznanie sprawy za konieczne,
• przeprowadzenie rozprawy lub posiedzenia jawnego mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w nich uczestniczących,
• nie można przeprowadzić rozprawy lub posiedzenia jawnego na odległość
  z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku,
• żadna ze stron nie sprzeciwiła się przeprowadzeniu posiedzenia niejawnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia ich o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne.

e) Szybsze zamknięcie sprawy

Jeżeli w sprawie postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w całości, sąd może zamknąć rozprawę i wydać orzeczenie na posiedzeniu niejawnym. Przed zamknięciem rozprawy sąd odbierze od stron lub uczestników postępowania ich stanowiska na piśmie.

f) Postępowanie apelacyjne bez rozprawy

W sprawach, w których wniesiono apelację przed 7 listopada 2019 r. (czyli przed nowelizacją KPC), jeżeli sąd drugiej instancji uzna, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, może skierować sprawę na posiedzenie niejawne. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy strona zawnioskuje o przeprowadzenie rozprawy lub zawnioskowała
o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania stron, który nie może zostać pominięty – wtedy sąd nie może skierować sprawy na posiedzenie niejawne.

Wniosek o przeprowadzenie rozprawy można złożyć w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne.

2. Zmiany dotyczące cudzoziemców

a) Stosowanie rozwiązań z tarczy do cudzoziemców

Projekt zawiera postanowienia potwierdzające, że można zlecić pracę zdalną, jak również obniżyć etaty i wynagrodzenie cudzoziemcom do 20% na mocy tarczy, bez zmiany ich dotychczasowych zezwoleń na pracę, oświadczeń czy zezwoleń na pobyt. Obecnie ta kwestia budziła wątpliwości, choć naszym zdaniem było to możliwe.

W przypadku osób posiadających tzw. niebieską kartą zostało też wyraźnie potwierdzone, że nie ma obowiązku informowania urzędu o obniżeniu etatu.

 b) Przedłużenie ważności kart pobytu członków rodziny obywatela UE

Ważność kart pobytu członka rodziny obywatela UE, których termin ważności upływa w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, zostaną automatycznie przedłużone do 30. dnia od odwołania tych stanów.

c) Zwolnienie z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę dla cudzoziemców wykonujących pracę sezonową

W czasie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych
w związku z COVID-19 oraz przez okres 30 dni po ich odwołaniu, cudzoziemiec wykonujący pracę sezonową, dla którego wydawane są zezwolenia na pracę sezonową (zdefiniowane w ustawie o promocji zatrudnienia), nie potrzebują zezwolenia na pracę, o ile cudzoziemiec po dniu 13 marca 2020 r. posiadał zezwolenie na pracę lub oświadczenie.

3. Zmiana wysokości kwoty wolnej od potrąceń

Zgodnie z projektem, kwoty wolne od potrąceń ulegną zwiększeniu w przypadku, gdy pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu. Kwoty te ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu.

Przez członka rodziny rozumie się odpowiednio: małżonka albo rodzica wspólnego dziecka oraz dziecko w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, jeżeli
w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy.

Pytanie#11: Czy równoważny system czasu pracy dla grupy pracowników można wprowadzić zarządzeniem prezesa?

Odpowiedź: Możliwość wprowadzenia równoważnego systemu czasu pracy w drodze zarządzenia prezesa nie jest całkowicie wykluczona. Jednakże możliwość ta ogranicza się jedynie do sytuacji, gdy pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym, ani nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. Wówczas przepisy przewidują możliwość ustalenia systemu czasu pracy w drodze obwieszczenia, które może zawierać treść wydanego przez prezesa zarządzenia.

Dobry system motywacyjny powinien być prosty, czytelny, zrozumiały dla wszystkich, a przede wszystkim zgodny z prawem. Sam pomysł na system motywowania pracowników sprzedaży to dopiero początek drogi do jego wdrożenia. Pracodawca musi pamiętać, że rozmaite premie, bonusy i benefity oferowane handlowcom muszą być zgodne z przepisami prawa pracy.

r. pr. Sandra Szybak-Bizacka oraz apl. radc. Maria Boczek wyjaśniają dla Personel Plus.

Artykuł dostępny tutaj.

Amerykańskie rozwiązania

Na czym polega zawieszenie umowy o pracę?

Problem w tym, że polski Kodeks pracy nie zna takiego pojęcia jak “tymczasowe zwolnienie z pracy” czy “zawieszony stosunek pracy”. Jest to rozwiązanie, które ma swoje źródła w prawie anglosaskim. Stosują go obecnie w związku z Covid-19 Amerykanie. – Furlough (urlop – ang.) to koncepcja przymusowego bezpłatnego urlopu lub tymczasowego zwolnienia, inicjowanego przez pracodawcę z przyczyn ekonomicznych – tłumaczy radca prawny i ekspert prawa pracy Sławomir Paruch z kancelarii prawa pracy PCS.

Artykuł dostępny tutaj. 

Prawnicy nie mają jednak wątpliwości, że pracownicy placówek handlowych, w tym ochroniarze, nie mogą weryfikować tego, czy ktoś może nie nosić maseczki. – Proszę zwrócić uwagę, że rozporządzenie nie nakłada obowiązku na sklepy sprawdzania, czy klienci noszą maseczki – mówi Sławomir Paruch, radca prawny, partner w kancelarii PCS Paruch, Chruściel Schiffter. – Tym bardziej kontrowersyjne jest, gdy ochroniarz sprawdza klientów i nie wpuszcza tych, którzy nie mają zakrytych ust czy nosa. Tak naprawdę może to robić jedynie ktoś uprawniony. Pozostaje pytanie, kto poza policją, bo z przepisów to nie wynika. Teoretycznie można wezwać policję, ale w praktyce nie sposób jest egzekwować w placówkach handlowych przepisów zobowiązujących do zakrywania ust i nosa – zauważa mec. Paruch. Jego zdaniem, być może się to zmieni, o ile GIS wyda wiążące wytyczne.

Artykuł dostępny jest tutaj.

Zdaniem Sandry Szybak-Bizackiej, radcy prawnego w kancelarii PCS Paruch Chruściel Schiffter, mimo że ustawa o PPK nie odwołuje się bezpośrednio do nowych regulacji wprowadzonych w związku z Covid-19, to jednak art. 15g ust. 5 wyraźnie przewiduje, że  dopłaty do wynagrodzeń „są wypłacane w okresach przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy, o których mowa w art. 2 ustawy z  11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy.

Artykuł dostępny tutaj. 

Zbliża się czas przeprowadzenia przeze mnie pracowniczych badań okresowych. Czy w obecnej sytuacji terminy będą przesunięte? Na pytanie czytelnika Dziennika Gazety Prawnej odpowiadają r. pr. Robert Stępień oraz Michał Bodziony.

Artykuł dostępny tutaj.

Pytanie#10: Czy dyrektorom i managerom lepiej jest zaproponować zadaniowy czas pracy i wówczas nie myślimy o godzinach nadliczbowych?

Odpowiedź: Niemyślenie o godzinach nadliczbowych w zadaniowym czasie pracy jest pewnym skrótem myślowym. Rzeczywiście co do zasady w zadaniowym czasie pracy nie ma godzin nadliczbowych, ale pod warunkiem, że powierzone zadania były w takim wymiarze, że nadawały się do wykonania w ramach norm czasu pracy (8 godz. na dobę i średnio 40 godzin na tydzień). W takim przypadku nawet 12 godzin na dobę nie jest pracą nadliczbową bo uznaje się, że była wykonywana w takim wymiarze z przyczyn dotyczących pracownika. Jeżeli jednak zadania nie nadawały się do wykonania w ramach tych norm to wystąpią godziny nadliczbowe. Dyrektorzy i managerowie jeżeli są pracownikami zarządzającymi w imieniu pracodawcy zakładem pracy mają wyłączone prawo do godzin nadliczbowych, a ograniczone jeżeli są kierownikami wyodrębnionych komórek organizacyjnych (art. 151(4) k.p.) O zastosowaniu do nich zadaniowego czasu pracy powinna przede wszystkim decydować natura pracy tj. możliwość wyodrębnienia zadań do powierzenia.

Kolejne ograniczenia związane z obowiązywaniem stanu epidemii zostają zniesione. Jest nowe rozporządzenie, a w nim w szczególności:

1.Od 4 maja 2020 r. obowiązek odbywania 14-dniowej kwarantanny zostaje zniesiony w przypadku osób przekraczających granicę w związku z wykonywaniem czynności zawodowych w państwie sąsiadujących w ramach UE (nie dotyczy osób, które rozpoczęły odbywanie kwarantanny przed 4 maja 2020 r.). Wykonywanie czynności zawodowych trzeba udowodnić.

2.Galerie handlowe oraz sklepy w galeriach handlowych o powierzchni powyżej 2000 m2 mogą być otwarte, ale:

a) może w nich przebywać nie więcej, niż 1 osoba na każde 15 m2 powierzchni;

b) trzeba zapewnić klientom rękawiczki jednorazowe lub środki do dezynfekcji;

c) stanowiska kasowe i stanowiska obsługi powinny być dezynfekowane przynajmniej raz na godzinę;

3.Przyłbica może zastąpić maseczkę lub maskę, niezależnie od istnienia dodatkowego odizolowania stanowiska pracy pracownika.