Zdrowe Miejsce Pracy: Pierwsza pomoc w zakładzie pracy

Zgodnie z regulacjami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawca jest zobowiązany zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach (apteczkę), zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników oraz wyznaczyć pracowników (w liczbie uwzględniającej rodzaj i poziom występujących zagrożeń) do:

(i) udzielania pierwszej pomocy oraz

(ii) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.

Pracodawca jest także zobowiązany zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej.

Przepisy nie precyzują w jaki sposób pracodawca ma się wywiązywać z powyższych obowiązków, zakładają jedynie, że jego działania powinny być dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy oraz rodzaju i poziomu występujących zagrożeń. Nie jest także w sposób szczegółowy określone, jakie kwalifikacje powinna posiadać osoba wyznaczona do udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej ani jak często powinna ona powtarzać szkolenia dotyczące pierwszej pomocy. Warto jednak podkreślić, że musi to być pracownik, zatrudniony u pracodawcy na podstawie umowy o pracę. Może on pracować na dowolnym stanowisku. Jednak ważne, aby nie była to osoba, która z racji powierzonych jej zadań, często przebywa poza zakładem pracy lub wręcz pracuje zdalnie. Wówczas możliwość wywiązania się z powierzonych jej funkcji, dotyczących udzielania pomocy przedmedycznej, w sytuacjach mających miejsce na terenie zakładu pracy, byłaby jedynie iluzoryczna.

Wyznaczenie takiej osoby lub osób może przybrać dowolną formę, warto zrobić to w sposób precyzyjne, tak żeby nie było wątpliwości co do wyznaczonych zadań. Inni pracownicy także powinni wiedzieć, kto jest odpowiedzialny za pomoc przedmedyczną, aby w razie konieczności móc bez zbędnej zwłoki uruchomić pomoc osobie poszkodowanej.

W naszej ocenie, niezależnie od braku precyzyjnych wymogów ustawowych, warto przeprowadzać szkolenia dotyczące pomocy przedlekarskiej cyklicznie, tak aby osoba, która ma udzielać pierwszej pomocy, w sposób pewny i precyzyjny potrafiła działać. Także wówczas, gdy będzie znajdować się w sytuacji nagłej, nieprzewidzianej i będzie działać w dużym stresie. Dodatkowo warto aby pracodawca dopasował reguły dotyczące przeszkolenia wybranej osoby do prowadzonej przez siebie działalności – pracownik wyznaczony do udzielania pierwszej pomocy w toku pracy biurowej, może spotykać się z zupełnie innymi wypadkami, niż ktoś komu powierzono podobną funkcje w zakładzie produkcyjnym czy w placówce oświatowej (choć warto nadmienić, że  pracowników szkół czy przedszkoli obowiązują dodatkowe, bardziej restrykcyjne reguły dotyczące zarówno samych szkoleń, jak i ich terminów, w jakich powinny być one powtarzane).

Niezależnie od konieczności wyznaczenia z grona pracowników odrębnej osoby odpowiedzialnej tylko za kwestie pomocy przedmedycznej, warto pamiętać, że elementy udzielania pierwszej pomocy powinny znaleźć się zarówno w programie szkoleń wstępnych, jak i okresowych z zakresu BHP.