Work-life balance i przejrzystość warunków pracy – pytania i odpowiedzi

Pytanie #10: Czy to prawda, że już obecnie na gruncie prawa pracy występuje prawo do zwolnienia z powodu siły wyższej?

Odpowiedź: Tak, pomimo że obecne przepisy nie przewidują tego wprost, siła wyższa już dzisiaj może usprawiedliwiać nieobecność w pracy. Poza uregulowanymi wprost sytuacjami, które usprawiedliwiają nieobecność w pracy, należy pamiętać także o ogólnej zasadzie umożliwiającej pracownikowi powołanie się na inne okoliczności uniemożliwiające wykonywanie pracy (§ 1 Rozporządzenia w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy). Warunkiem jednak jest uznanie przez pracodawcę wskazanych przez pracownika okoliczności za usprawiedliwiające nieobecność. W przypadku zdarzeń losowych podyktowanych siłą wyższą, pracodawcy w istocie nie powinni odmawiać uznania nieobecności za usprawiedliwioną. Mogłoby to rodzić zarzut nadużycia prawa przez pracodawcę, w szczególności w przypadku wyciągnięcia na tej podstawie negatywnych konsekwencji względem pracownika. W przeciwieństwie jednak do projektowanych zmian, które w przypadku zwolnienia z powodu siły wyższej gwarantują pracownikowi prawo do 50% wynagrodzenia, obecnie przyznanie pracownikowi wynagrodzenia jest uzależnione wyłącznie od decyzji pracodawcy.