#Alert: Powszechna mobilizacja na Ukrainie

W czwartek, 24 lutego 2022 r. władze Ukrainy ogłosiły powszechną mobilizację. Obywatele Ukrainy, którzy otrzymają wezwania, będą zobowiązani stawić się do służby pod rygorem odpowiedzialności karnej. Na chwilę obecną nie wiadomo, czy i jak doręczanie wezwań do służby będzie odbywać się wobec obywateli Ukrainy mieszkających w Polsce. Nie istnieje żadne porozumienie między Polską a Ukrainą regulujące ewentualną pomoc polskich władz w przeprowadzaniu mobilizacji.

Mobilizacja nie tworzy żadnych prawnych obowiązków po stronie polskich firm zatrudniających obywateli Ukrainy. Pracodawcy mogą uzgodnić z pracownikami wyjeżdżającymi na Ukrainę rozwiązanie umowy o pracę z porozumieniem stron, urlop wypoczynkowy lub urlop bezpłatny, ewentualnie jednostronnie potraktować nieobecność pracownika jako usprawiedliwioną z zachowaniem lub bez zachowania prawa do wynagrodzenia.

Zakaz wyjazdu z Ukrainy dla mężczyzn i przedstawicieli zawodów strategicznych

W związku z powszechną mobilizacją, ukraińskie władze zabroniły wyjazdu z Ukrainy mężczyzn od 18 do 60 roku życia. Zakaz wyjazdu jest egzekwowany również wobec osób spoza powyższej grupy, jeżeli wykonują zawód o znaczeniu strategicznym (np. zawody medyczne).

Możliwość wjazdu do Polski

Po stronie polskiej nie obowiązują żadne ograniczenia wjazdu dla obywateli Ukrainy.

Obywatele Ukrainy posiadający paszport biometryczny mogą wjechać do Polski na podstawie ruchu bezwizowego, który umożliwia pobyt w Polsce na okres do 90 dni (z możliwością dalszego przedłużenia).

Osoby nieposiadające paszportu biometrycznego mogą wjeżdżać do Polski na podstawie specjalnej zgody udzielanej przez Straż Graniczną na granicy na okres do 15 dni (z możliwością dalszego przedłużenia). Straż Graniczna wymaga okazania dowolnego dokumentu (takiego jak ukraiński dowód osobisty czy akt urodzenia dzieci) przy wjeździe do Polski. Wjazd jest zatem możliwy także dla osób, które w ogóle nie mają paszportu.

Dalszy pobyt w Polsce

Początkowe okresy 90/15 dni pobytu można dodatkowo przedłużyć w kraju poprzez np. wniosek o pobyt czasowy lub ubieganie się o ochronę międzynarodową. W trakcie rozpatrywania wniosków, cudzoziemiec może w dalszym ciągu przebywać w Polsce.

Ponadto obecnie obowiązują rozwiązania związane z pandemią koronawirusa, które wydłużają legalność pobytu w Polsce w sposób automatyczny, pod warunkiem jednak złożenia później odpowiedniego wniosku (także już po 90/15 dniach).

Osoby, które nie mają miejsca zamieszkania w Polsce, są kierowane do punktów w pobliżu granicy w celu udzielenia dalszej pomocy. Osoby które mają dokąd się udać – mogą zamieszkać np. z rodziną, nie muszą przebywać w ośrodkach w czasie ubiegania się o ochronę międzynarodową.

Możliwość wykonywania pracy po przyjeździe

Obywatele Ukrainy, którzy przyjechali do Polski na podstawie ruchu bezwizowego, mają możliwość rozpocząć wykonywanie pracy po uzyskaniu oświadczenia zarejestrowanego w urzędzie pracy (na okres do 2 lat). Muszą jednak równolegle zadbać o legalność swojego pobytu np. poprzez złożenie wniosku o pobyt czasowy.

Obecnie takiej możliwości nie mają osoby, które wjechały do Polski na podstawie specjalnej zgody Straży Granicznej na okres 15 dni.

Osoby, które ubiegają się o ochronę międzynarodową, nie mają możliwości wykonywania pracy przez pierwsze 6 miesięcy rozpatrywania ich wniosku. Po tym czasie mogą uzyskać zaświadczenie o trwającej procedurze, które uprawnia do pracy.

Planowane zmiany – specustawa

Rząd planuje przyjęcie rozwiązań (możliwe że już w pierwszym tygodniu marca), które mają umożliwić obywatelom Ukrainy wykonywanie pracy w Polsce na zasadach korzystniejszych niż przedstawione powyżej.

Kwarantanna oraz testy i szczepienia

Od 25 lutego 2022 r. osoby przybywające z Ukrainy (niezależnie od obywatelstwa) nie podlegają kwarantannie po przekroczeniu granicy.

Nie jest konieczne posiadanie negatywnego wyniku testu na Covid albo potwierdzenia zaszczepienia, aby wjechać do Polski.

Cała treść alerty dostępna w specjalnym wydaniu Perspektyw HR tutaj.