Pogotowie BHP PCS | Littler: Czy kierownik w firmie może przeprowadzić kontrolę trzeźwości współpracownika zatrudnionym nie na umowę o pracę

Pani Joanna zauważyła, że jeden z jej współpracowników zachowuje się nieswojo – bełkocze, ma chwiejny krok i unika kontaktu wzrokowego. Pani Joanna dowiedziała się od innych osób, że współpracownik świętował wczoraj swoje urodziny do białego rana, ale że nie chciał tracić całego dnia pracy to przyszedł do laboratorium i stwierdził, że zajmie się drobnymi sprawami, które nie wymagają od niego pełnego zaangażowania, takiego jak zazwyczaj. Pani Joanna chciałaby przeprowadzić kontrolę trzeźwości współpracownika, bo posiada odpowiednie upoważnienie, ale ten odmawia i twierdzi, że przepisy o kontroli trzeźwości go nie dotyczą, bo nie ma umowy o pracę, a Pani Joanna go nie zatrudnia, tylko jest jego kierownikiem. Co w takiej sytuacji powinna zrobić Pani Joanna?

Odpowiedź: Pracodawca może przeprowadzić kontrolę trzeźwości zarówno (i) w stosunku do swoich pracowników, jak i (ii) osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy oraz tych, (iii) który prowadzą na własny rachunek działalność gospodarczą i których praca jest organizowana przez tych pracodawców.

Oznacza to w praktyce, że kontrolą trzeźwości mogą zostać objęte osoby wykonujące usługi na podstawie umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług, kontrakt menadżerski, umowę o zarządzenia przedsiębiorstwem i inne umowy cywilnoprawne. To pracodawca w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub w obwieszczeniu określa grupę lub grupy osób, która będą mogła zostać poddana kontroli i nie ograniczają go w tym zakresie inne przepisy prawa.
Sama kontrola może z kolei zostać przeprowadzona zarówno przez samego pracodawcę, jak i osoby przez niego upoważnione, które otrzymały odpowiednie upoważnienie.

W związku z tym, że grupa zawodowa Pani Joanny została wskazana w regulaminie jako ta, która może podlegać kontroli, a Pani Joanna posiada odpowiednie upoważnienie od pracodawcy to Pani Joanna może wymagać aby współpracownik poddał się badaniu. Pani Joanna musi jednak pamiętać, że w stosunku do współpracownika nie może stosować kar porządkowych z kodeksu pracy np. kary pieniężnej – przepisy prawa pracy nie znajdują bowiem zastosowania do osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych.