Jak pomóc Ukrainie? – Świadczenia socjalne dla cudzoziemców

Cudzoziemcy uciekający z Ukrainy przed toczącą się tam wojną, nie mieli zazwyczaj możliwości zorganizowania sobie z wyprzedzeniem pracy czy mieszkania. W związku z tym mogą potrzebować pomocy socjalnej, by móc przeżyć w Polsce i odbudować w niej swoje życie.

Ogólne reguły przyznawania świadczeń socjalnych dla cudzoziemców w Polsce są dość surowe i obejmują w zasadzie wyłącznie cudzoziemców przebywających w Polsce od dłuższego czasu. Przykładowo, wsparcie przysługuje cudzoziemcom przebywającym w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej czy też osobom które już uzyskały w Polsce status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą.

Zasadniczo, wsparcie jest zatem kierowane do osób, które przeszły już co najmniej kilkumiesięczną procedurę i otrzymały odpowiednią decyzję. Osoby dopiero ubiegające się o status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą mogą ubiegać się tylko o ograniczone wsparcie – świadczenie pieniężne na zamieszkanie poza ośrodkiem dla cudzoziemców.

Trochę szerszy krąg cudzoziemców jest uprawniony do niektórych popularnych świadczeń takich jak 500+, rodzinny kapitał opiekuńczy, świadczenia rodzinne, itp.. Jednak także te rodzaje wsparcia wymagają np. posiadania decyzji uprawniającej do pobytu oraz prawa do wykonywania pracy w Polsce. Oznacza to, że również w tym przypadku pomoc jest dostępna dopiero dla osoby, która przeszła już procedurę uzyskania statusu uchodźcy.

Osoby uciekające z Ukrainy w związku z toczącymi się w niej działaniami wojennymi, co do zasady, na obecną chwilę nie są jeszcze uprawione do pomocy socjalnej w Polsce.

Zmiany w tym zakresie ma przynieść jednak oczekiwana specustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Zgodnie ze wstępnymi informacjami, specustawa najprawdopodobniej poszerzy krąg osób uprawnionych do korzystania z kilku programów socjalnych o obywateli Ukrainy przebywających legalnie w Polsce na jej podstawie.

Prace nad specustawą przedłużają się. Obecnie planowane jest przekazanie jej do Sejmu w poniedziałek 7 marca oraz wejście w życie w przyszłym tygodniu.