GMI Legal Update: Jak zabezpieczyć się przed bezprawnym pozbawieniem statusu UKR – nowe wytyczne dla obywateli Ukrainy wyjeżdżających z Polski na mniej niż 30 dni

Obywatele Ukrainy posiadający tzw. status UKR, czyli objęci w Polsce ochroną czasową na podstawie tzw. specustawy ukraińskiej, powinni każdorazowo deklarować zamiar dalszego korzystania z ochrony czasowej w Polsce oraz okazywać dokument elektroniczny diia.pl, gdy wracają do Polski po krótkim pobycie za granicą. W przeciwnym razie mogą zostać bezpodstawnie wykreśleni z rejestru UKR i w praktyce utracić możliwość korzystania z praw związanych ze statusem UKR, mimo że przebywali poza Polską mniej niż 30 dni (a w świetle przepisów specustawy tylko pobyt za granicą powyżej 30 dni pociąga za sobą utratę statusu UKR).

Powyższe wynika z wyjaśnień Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji przedstawionych w odpowiedzi na zapytanie Rzecznika Praw Obywatelskich. Według wyjaśnień Ministerstwa ryzyko bezpodstawnej utraty statusu UKR wynika z uwarunkowań technicznych dotyczących przepływu informacji pomiędzy różnymi rejestrami, w których odnotowywane są dane cudzoziemców wjeżdżających do Polski. Stąd, Ministerstwo zaleca, aby obywatele Ukrainy wjeżdżający do Polski sami pilnowali odnotowania ich wjazdu w odpowiednim rejestrze przez Straż Graniczną. Te same zalecenia Straż Graniczna publikowała na swojej stronie internetowej już w styczniu 2023 r. (na co w swoim zapytaniu do Ministerstwa zwracał uwagę RPO).

Zapytanie Rzecznika Praw Obywatelskich i odpowiedź Ministerstwa Spraw Wewnętrznych są opublikowane na stronie internetowej Rzecznika Praw Obywatelskich, tutaj.

W razie bezpodstawnej utraty statusu UKR przez obywatela Ukrainy, który przebywał poza Polską przez mniej niż 30 dni, istnieje możliwość odzyskana tego statusu, i to ze skutkiem wstecznym od chwili jego utraty. Wymaga to podjęcia dodatkowych czynności w urzędzie gminy i w praktyce może być utrudnione, jeżeli obywatel Ukrainy nie posiada dowodów potwierdzających,  że jego pobyt poza Polską rzeczywiście nie przekroczył 30 dni.