Funduszowe czwartki – pytania i odpowiedzi

Pytanie #144: Czy odpisy i zwiększenia na fundusz oraz kwoty wypłaconych świadczeń urlopowych stanowią koszt uzyskania przychodu pracodawcy? 

Odpowiedź: Artykuł 6 ust. 1 ustawy stanowi, że odpisy i zwiększenia na fundusz oraz kwoty wypłaconych świadczeń urlopowych obciążają koszty działalności pracodawcy. Opierając się wyłącznie na tym przepisie, można by więc udzielić odpowiedzi twierdzącej na to pytanie. Jednakże przepisy ustaw podatkowych zawierają odmienne normy. Artykuł 23 ust. 1 pkt 7 lit. b u.p.d.o.f., a także art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800) stanowią, że odpisy i zwiększenia na fundusz, które obciążają koszty działalności pracodawcy, stanowią koszt uzyskania przychodu, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek funduszu. Jak widać ustawy podatkowe uzależniają zaliczenie odpisów i zwiększeń do kosztów uzyskania przychodu pracodawcy od faktycznego wpłacenia ich na fundusz. Tym samym istnieje sprzeczność między przepisami ustawy a przepisami ustaw podatkowych. Wobec tego należy przyjąć, że dodatkowa przesłanka faktycznego wpłacenia odpisów i zwiększeń na fundusz ma zastosowanie jedynie do tych pracodawców, na których spoczywa ustawowy obowiązek utworzenia rachunku funduszu. Do tej kategorii nie zalicza się pracodawców wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy, a więc tych, którzy na dzień 1 stycznia danego roku zatrudniają mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Warto dodać, że w orzecznictwie wymienia się dalsze, niewymienione w ustawie przesłanki zaliczenia odpisów i zwiększeń na fundusz do kosztów uzyskania przychodów. Chodzi tu zwłaszcza o dodatkowy warunek fatycznego przeznaczenia tych odpisów i zwiększeń na działalność socjalną pracodawcy (por. wyrok NSA z 10 maja 2005 r., sygn. akt FSK 2267/04, wyrok WSA w Gliwicach z 10 stycznia 2008 r., sygn. akt I SA/GL 54/07).