Funduszowe czwartki – pytania i odpowiedzi

Pytanie #105: W 2011 r. pracodawca nie przekazał odpisu podstawowego na fundusz w ustawowym terminie. Zakładowa organizacja związkowa wystąpiła w  2021 r. do pracodawcy z żądaniem przekazania zaległych kwot na fundusz. Czy pracodawca może skutecznie podnieść zarzut przedawnienia tego roszczenia? 

Odpowiedź: Orzecznictwo w tym zakresie nie jest jednolite. W wyroku z 11 kwietnia 2012 r. Sąd Najwyższy orzekł, że „Niemożność postawienia związku zawodowego (czy załogi, którą reprezentuje ten związek) w pozycji wierzyciela pracodawcy w rozumieniu prawa cywilnego oznacza także, że żądania wpłaty wymagalnych kwot nie przekazanych w terminie przez pozwanego pracodawcę na rachunek bankowy zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie przedawniają się” (sygn. akt III PK 66/11). Jednakże już w wyroku z 10 kwietnia 2013 r. Sąd Najwyższy doszedł do przeciwnego wniosku i stwierdził, iż: „Roszczenia związku zawodowego o zwrot zakładowemu funduszowi świadczeń socjalnych środków wydatkowanych niegodnie z przepisami ustawy lub o przekazaniu należnych środków na fundusz (art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.) ulegają przedawnieniu określonemu w art. 291 § 1 KP” (sygn. akt II PK 272/12). Uważam, że właściwe jest stanowisko, że roszczenia te ulegają przedawnieniu. W polskim prawie obowiązuje zasada, iż każde roszczenie podlega przedawnieniu, chyba że przepis prawa wyraźnie wyłącza przedawnienie danego roszczenia – np. art. 220 i 223 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740). W odniesieniu do roszczenia związku zawodowego brak jest przepisu wskazującego, że roszczenie to się nie przedawnia.