#Alert: Praca zdalna. Projekt nowelizacji kodeksu pracy.
15.02.2022
14 lutego ukazał się projekt zmian do Kodeksu pracy obejmujący m.in. pracę zdalną. Przedstawiamy najistotniejsze założenia.
Zasady polecenia pracy zdalnej:
- Pracodawca będzie mógł jednostronnie polecić pracownikowi wykonywanie pracy zdalnej w okresie stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich ustaniu, a także w okresie, w którym z powodu siły wyższej czasowo nie będzie możliwe zapewnienie warunków BHP w miejscu pracy. Możliwość ta została obwarowana warunkiem – oświadczeniem pracownika o warunkach lokalowych i technicznych do wykonywania pracy zdalnej.
- Pracodawca będzie mógł cofnąć jednostronne polecenie wykonywania pracy zdalnej za co najmniej jednodniowym uprzedzeniem.
- Pracodawca będzie ponadto zobowiązany uwzględnić wniosek niektórych grup pracowników o pracę zdalną (np. pracownic w ciąży, rodzica wychowującego dziecko do lat 4), chyba że nie będzie to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.
- Dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy zdalnej ma być uzależnione od złożenia przez niego oświadczenia zawierającego potwierdzenie, że stanowisko pracy zdalnej w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
- Pracownik pracujący zdalnie ma mieć możliwość, na zasadach przyjętych dla ogółu pracowników, przebywania na terenie zakładu pracy, kontaktowania się z innymi pracownikami oraz korzystania z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy, a także z zakładowych obiektów socjalnych i prowadzonej działalności socjalnej.
Porozumienie / regulamin pracy zdalnej:
- Zasady wykonywania pracy zdalnej będą musiały zostać określone w porozumieniu uzgodnionym ze związkami zawodowymi.
- Jeżeli w terminie 30 dni nie dojdzie do jego zawarcia, pracodawca określi zasady wykonywania pracy zdalnej w regulaminie, uwzględniając ustalenia podjęte z zakładowymi organizacjami związkowymi w toku uzgodnień.
- Jeżeli u danego pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe, zasady wykonywania pracy zdalnej określi on w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.
- Przepisy przewidują również możliwość określenia zasad pracy zdalnej w poleceniu pracodawcy lub w porozumieniu z pracownikiem.
Okazjonalna praca zdalna:
- Projekt przewiduje również tzw. okazjonalną pracę zdalną, wykonywaną na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej, w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym.
- Nie będzie wówczas miała zastosowania większość formalności i obowiązków, w tym obowiązek pokrycia przez pracodawcę kosztów pracy zdalnej, zapewnienia materiałów i narzędzi pracy, czy określania zasad jej wykonywania w porozumieniu lub regulaminie pracy.
- W takiej sytuacji kontrola wykonywania pracy zdalnej, w tym w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przestrzegania procedur ochrony danych osobowych, odbywać się będzie na zasadach ustalonych z pracownikiem.
Koszty pracy zdalnej:
Pracodawca będzie zobowiązany:
- zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną materiały i narzędzia pracy;
- pokryć koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją tych narzędzi;
- pokryć koszty energii elektrycznej oraz niezbędnych usług telekomunikacyjnych;
- zapewnić pracownikowi niezbędne szkolenia i pomoc techniczną.
Pracownik będzie mógł korzystać z własnego sprzętu, za co będzie przysługiwać mu ekwiwalent pieniężny.
Obowiązek pokrycia kosztów przez pracodawcę będzie mógł być zastąpiony obowiązkiem wypłaty ryczałtu.
Dane osobowe:
- Pracodawca będzie musiał określić procedury ochrony danych osobowych na potrzeby wykonywania pracy zdalnej.
- Pracownik wykonujący pracę zdalną potwierdzi, w postaci papierowej lub elektronicznej, zapoznanie się z tymi procedurami, oraz zobowiąże się do ich przestrzegania.
BHP i ryzyko zawodowe:
- Pracodawca będzie zobowiązany dokonać oceny ryzyka zawodowego dot. pracy zdalnej.
- Dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy zdalnej będzie uzależnione od złożenia przez niego oświadczenia w zakresie BHP.
- Projekt przewiduje także regulacje dot. wypadku przy pracy zdalnej.
- Oględziny miejsca wypadku zostaną dokonane po zgłoszeniu wypadku przy pracy zdalnej w terminie uzgodnionym przez pracownika albo jego domownika.
- W projekcie został także zawarty katalog prac, których praca zdalna nie obejmuje.
Kontrola:
- Pracodawca będzie miał prawo przeprowadzać kontrolę wykonywania przez pracownika pracy zdalnej, w tym w zakresie BHP oraz przestrzegania procedur ochrony danych osobowych, na zasadach określonych w porozumieniu, regulaminie, poleceniu albo w porozumieniu zawartym z pracownikiem.
- Kontrola będzie przeprowadzona w porozumieniu z pracownikiem, w miejscu wykonywania pracy zdalnej, w godzinach jego pracy.
- Wykonywanie czynności kontrolnych nie będzie mogło naruszać prywatności pracownika wykonującego pracę zdalną i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.
Służba pełniona w formie zdalnej:
Projekt ustawy zakłada także nowelizację ustawy o Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej poprzez wprowadzenie służby pełnionej w formie zdalnej.
Rekomendacje:
W celu prawidłowego wdrożenia nowych przepisów konieczne będzie:
- wprowadzenie odpowiedniej procedury dotyczącej pracy zdalnej, w tym procedury ochrony danych osobowych;
- przeszkolenie z niej pracowników;
- zweryfikowanie dotychczasowych praktyk w zakresie pracy zdalnej i dostosowanie ich do nowych reguł.