Z jednej strony prawo zabrania pracodawcy zwolnienia ciężarnej cudzoziemki, jednak z drugiej nie może on zatrudniać cudzoziemca, jeżeli ten nie ma prawa do pracy w Polsce. Rozwiązanie tego dylematu leży na głębszym poziomie rozumienia przepisów. – adw. Karolina Schiffter, Ewa Wysocka komentują dla Dziennika Gazety Prawnej.
Artykuł: tutaj.
Jednym z najbardziej jaskrawych efektów naruszenia zasad bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie zakładu pracy jest wypadek przy pracy. Z dostępnych danych w sposób jednoznaczny wynika, że czynniki ludzkie np. nieprawidłowe zachowania się pracowników, są najczęstszym źródłem wystąpienia na terenie zakładu pracy zdarzeń niepożądanych. Na liście przyczyn wypadku wyprzedzają choćby usterki natury technicznej.
Odpowiednie przeszkolenie pracowników w zakresie BHP jest obowiązkiem pracodawcy. Jednak, aby w najszerszym możliwym zakresie uniknąć albo choć ograniczyć popełniane błędy, ważne jest, nie tylko zadbanie o wypełnienie ustawowego minimum, w zakresie wiedzy pracowników dotyczącej ogólnych norm. Istotne jest również stałe zwiększanie świadomości pracowników w kwestiach bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie zakładu pracy i unaocznianie roli, jaką oni sami mogą odgrywać, w procesie eliminacji powtarzających się uchybień.
Nie ulega wątpliwości, że skuteczną metodą zmuszania pracownika do dbałości o BHP jest widmo zastosowania wobec niego kar porządkowych – upomnienia czy nagany a w skrajnych wypadkach nawet zakończenie współpracy, także w trybie dyscyplinarnym. Karanie za nieprawidłowe zachowania pracownika bywa koniecznością, czy jednak motywowanie w sposób pozytywne nie będzie bardziej skuteczne?
Przykładami dobrych praktyk pozytywnego motywowania do przestrzegania BHP są:
Premie za osiągnięcie przez zespół pracowników określonej liczby dni bez wypadku przy pracy – taki benefit sprzyja także grupowej dbałości o osiągnięcie wyznaczonego celu. Oznacza to, że pracownicy mogą zwracać większą uwagę na standard pracy kolegów, bowiem zaniedbania jednej osoby skutkujące wypadkiem, mogą pozbawić prawa do premii ogół;
Indywidualna nagroda za wzorowe stosowanie się do zasad BHP – jest to nie tylko gratyfikacja i zachęta do dalszej dbałości o BHP dla beneficjenta, ale także sygnał dla innych zatrudnionych, że uważność na normy BHP jest po prostu opłacalna;
Nagroda za zgłaszanie przełożonym źródeł potencjalnego zagrożenia w zakresie BHP – przy czym nie chodzi tutaj o promowanie donosicielstwa na kolegów, ale o wykorzystanie faktu, że pracownicy jak nikt inny znają swoje miejsce pracy i w toku wykonywania codziennych obowiązków, mogą szybko zauważyć co działa w sposób wadliwy. Przyznanie gratyfikacji pieniężnej za takie zgłoszenie, będzie dodatkowo skłaniać pracownika do czujności i informowania pracodawcy, w przypadku rozpoznania nieprawidłowości.
Nagradzanie dbałości za przestrzeganie ustalonych zasad, czy włączenie załogi w system identyfikacji zachowań lub zaniechań, które w konsekwencji mogą prowadzić do naruszenia BHP, może przynieść wyłącznie pozytywne rezultaty. Konsekwencją takich działań będzie, nie tylko zwiększenie poziomu bezpieczeństwa w zakładzie pracy, ale także wzrost zaangażowania pracowników, poprzez wzmocnienie ich przekonania, że pełnią ważną rolę w organizacji, że są traktowani przez pracodawcę jak partnerzy, których opinie i spostrzeżenia są ważne, mają znaczenie.
Rada UE uwzględniła wniosek Komisji i podjęła bezprecedensową decyzję skutkującą wprowadzeniem ochrony czasowej dla wysiedleńców w związku z konfliktem zbrojnym na Ukrainie. Ochrona czasowa i związane z nią prawa obowiązują już od 4 marca 2022 r. Polskie przepisy o ochronie czasowej, które wspomniana decyzja ma uzupełniać, wymagają jednak gruntownych zmian i dostosowania ich do dzisiejszych realiów. Równolegle trwają wstępne prace nad specustawą o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Projekt zdaje się przewidywać konkurencyjny tryb pomocy w stosunku do tego wynikającego z ochrony czasowej.
*****
Rada UE podjęła bezprecedensową decyzję skutkującą wprowadzeniem ochrony czasowej dla wysiedleńców, którzy w następstwie rosyjskiej inwazji wojskowej rozpoczętej 24 lutego 2022 r. zmuszeni zostali do opuszczenia Ukrainy.
Decyzja służy uzupełnieniu przepisów krajowych państw członkowskich wdrażających dyrektywę 2001/55/WE o ochronie czasowej poprzez uruchomienie możliwości ich stosowania oraz określenie zakresu podmiotowego i ram czasowych.
Wprowadzenie ochrony czasowej oznacza dla jej beneficjentów zalegalizowanie pobytu, zagwarantowanie prawa do pracy i prowadzenia działalności gospodarczej, zapewnienie pomocy socjalnej i medycznej w niezbędnym zakresie oraz dostępu do edukacji dla małoletnich zgodnie z przepisami krajowymi państw członkowskich związanych decyzją, wdrażającymi dyrektywę o ochronie czasowej i w czasie trwania ochrony.
Decyzja Rady ma zastosowanie do:
(1) obywateli Ukrainy, zamieszkałych na Ukrainie przed 24 lutego 2022 r.,
(2) bezpaństwowców lub obywateli państw trzecich innych niż Ukraina, którzy przed 24 lutego 2022 r. korzystali z ochrony międzynarodowej lub równoważnej ochrony krajowej na Ukrainie, oraz
(3) członków rodzin osób, o których mowa w pkt (1) i (2). Członkami rodziny w rozumieniu decyzji są w szczególności małżonkowie tych osób, ich małoletnie dzieci, dzieci ich małżonków (niezależnie od tego czy urodziły się w związku małżeńskim, poza związkiem lub czy są przysposobione) oraz inni bliscy krewni, którzy mieszkali razem jako jedna rodzina w czasie, kiedy wystąpiły okoliczności uzasadniające opuszczenie Ukrainy i pozostające przynajmniej częściowo na utrzymaniu osób, o których mowa w pkt (1) i (2).
Decyzja może mieć też zastosowanie do bezpaństwowców lub obywateli państw trzecich innych niż Ukraina, którzy będą w stanie udowodnić że przed 24 lutego 2022 r. legalnie przebywali w Ukrainie na podstawie ważnego zezwolenia na pobyt stały wydanego zgodnie z prawem ukraińskim, i którzy nie są w stanie w bezpiecznych i trwałych warunkach powrócić do kraju lub regionu pochodzenia.
Jeśli dane państwo członkowskie tak postanowi decyzja może mieć też zastosowanie do innych osób, w tym bezpaństwowców i obywateli państw trzecich innych niż Ukraina, którzy legalnie przebywali w Ukrainie i którzy nie są w stanie bezpiecznych i trwałych warunkach powrócić w do kraju lub regionu pochodzenia. Dotyczy to w szczególności posiadaczy ukraińskich zezwoleń na pobyt czasowy lub wiz, którzy przed 24 lutego 2022 r. pracowali lub studiowali na Ukrainie. Motywy decyzji jasno wskazują, że takie osoby w każdym wypadku i tak powinny zostać przyjęte na terytorium Unii ze względów humanitarnych nawet jeśli nie posiadają odpowiednich dokumentów, tak aby można im było zapewnić bezpieczny przejazd w celu powrotu do ich kraju lub regionu pochodzenia.
Ochrona czasowa obowiązuje już od 4 marca 2022 r. i docelowo obowiązywać ma jeden rok Możliwe jest przedłużenie jej stosowania o kolejne okresy sześciomiesięczne przez czas nie dłuższy niż jeden rok. Decyzja wiąże wszystkie państwa członkowskie z wyjątkiem Danii.
Państwo członkowskie, w którym beneficjenci ochrony czasowej będą mogli i chcieli w nim z tej ochrony skorzystać zobowiązane jest do zapewnienia im odpowiednich dokumentów potwierdzających ich status.
Polska także jest związana dyrektywą o ochronie czasowej i uczestniczy w przyjęciu decyzji Rady. Polskie przepisy o ochronie czasowej, wymagają jednak gruntownych zmian i dostosowania ich do dzisiejszych realiów. Zbyt wiele kwestii regulują one w sposób bardzo ogólny. Równolegle trwają wstępne prace nad specustawą o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Projekt zdaje się przewidywać konkurencyjny tryb pomocy w stosunku do tego wynikającego z ochrony czasowej.
Rozwiązania przewidziane w projekcie specustawy opisujemy dla Państwa tutaj.
W obecnej sytuacji polski rząd nie powinien koncentrować się na tworzeniu konkurencyjnego trybu pomocy takim osobom, a raczej na uzupełnieniu luk prawnych w przepisach krajowych wdrażających dyrektywę o ochronie czasowej i ich uszczegółowieniu. Tworzenie konkurencyjnego trybu pomocy może powodować niepewność co do sytuacji prawnej tych osób. Postulat ten jest tym bardziej właściwy, gdyż w projekcie specustawy w obecnym jego kształcie zakres proponowanej pomocy określono węziej i tym samym jest ona mniej korzystna, niż wynika to z aktualnych polskich przepisów o ochronie czasowej.
Rozsądnym zdaje się więc przygotowanie nowelizacji przepisów o ochronie czasowej z wykorzystaniem części rozwiązań opracowanych na potrzeby specustawy.
Niezależnie od tego czy dalsze prace nad specustawą pójdą w kierunku nowelizacji ochrony czasowej, czy też tak jak dotychczas będą tworzyły konkurencyjny tryb ochrony o postępach w tym zakresie będziemy Państwa na bieżąco informowali.
Rząd zakończył prace nad projektem specustawy mającej na celu pomoc obywatelom Ukrainy, którzy uciekli przed wojną w swoim kraju. Podstawowe założenia planowanej ustawy to:
Projekt ustawy przewiduje także m.in. że obywatele Ukrainy uciekający przed wojną otrzymają ułatwienia w dostępnie do świadczeń socjalnych. Planowane są także ułatwienia w dostępie do edukacji dla ukraińskich uczniów oraz studentów, a także ułatwienia w zatrudnianiu ukraińskich pracowników naukowych czy personelu medycznego.
Projekt ma trafić na posiedzenie Sejmu we wtorek 8 marca. Przyjęcie specustawy jest planowane w tym tygodniu.
Jednocześnie, na podstawie decyzji UE, osoby uciekające przed wojną na Ukrainie mogą skorzystać z mechanizmu ochrony czasowej wynikającej z prawa unijnego. Polskie przepisy nie mają zastępować unijnego programu, a raczej go uzupełniać. Decyzja, czy korzystniejsze będzie skorzystanie z polskich regulacji, czy z mechanizmu unijnego, zależeć będzie od sytuacji osobistej cudzoziemca oraz ewentualnych zmian w projekcie specustawy podczas prac w Sejmie.
Czy odpowiedzialność za złamanie zakazu handlu może ponieść także członek zarządu? Na polemikę odpowiadają autorzy z kancelarii PCS Paruch Chruściel Schiffter Stępień | Littler Global. – r. pr. Miłosz Awedyk, apl. adw. Michał Olejniczak, apl. radc. Jakub Grabowski komentują dla Dziennika Gazety Prawnej.
Artykuł: tutaj.
Najbliższe miesiące będą wymagały od pracodawców umiejętności spojrzenia na sytuację w zakładzie pracy z perspektywy dobrostanu ich pracowników. Pracodawcy zmierzą się bowiem z problemami, które do tej pory nie miały miejsca. – r. pr. Paweł Sych oraz Kinga Ciosk komentują dla magazynu Rekruter.
Artykuł: tutaj.
Wystarczy, aby chociaż jedna z przyczyn wskazanych w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę była zasadna i potwierdziło się ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych w danym zakresie, a odwołanie się pracownika od takiego zwolnienia nie będzie zasługiwało na uwzględnienie. – r. pr. Kinga Polewka-Włoch komentuje dla Rzeczpospolitej.
Artykuł dostępny: tutaj.
Pracodawcy prowadzący rekrutację zdalnie nie mogą zapominać o zachowaniu wymogów związanych z ochroną danych osobowych kandydatów do pracy. Na co pracodawcy powinni zwracać szczególną uwagę? – r. pr. Paweł Sych oraz Kinga Ciosk komentują dla magazynu Rekruter.
Artykuł: tutaj.
Cudzoziemcy uciekający z Ukrainy przed toczącą się tam wojną, nie mieli zazwyczaj możliwości zorganizowania sobie z wyprzedzeniem pracy czy mieszkania. W związku z tym mogą potrzebować pomocy socjalnej, by móc przeżyć w Polsce i odbudować w niej swoje życie.
Ogólne reguły przyznawania świadczeń socjalnych dla cudzoziemców w Polsce są dość surowe i obejmują w zasadzie wyłącznie cudzoziemców przebywających w Polsce od dłuższego czasu. Przykładowo, wsparcie przysługuje cudzoziemcom przebywającym w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej czy też osobom które już uzyskały w Polsce status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą.
Zasadniczo, wsparcie jest zatem kierowane do osób, które przeszły już co najmniej kilkumiesięczną procedurę i otrzymały odpowiednią decyzję. Osoby dopiero ubiegające się o status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą mogą ubiegać się tylko o ograniczone wsparcie – świadczenie pieniężne na zamieszkanie poza ośrodkiem dla cudzoziemców.
Trochę szerszy krąg cudzoziemców jest uprawniony do niektórych popularnych świadczeń takich jak 500+, rodzinny kapitał opiekuńczy, świadczenia rodzinne, itp.. Jednak także te rodzaje wsparcia wymagają np. posiadania decyzji uprawniającej do pobytu oraz prawa do wykonywania pracy w Polsce. Oznacza to, że również w tym przypadku pomoc jest dostępna dopiero dla osoby, która przeszła już procedurę uzyskania statusu uchodźcy.
Osoby uciekające z Ukrainy w związku z toczącymi się w niej działaniami wojennymi, co do zasady, na obecną chwilę nie są jeszcze uprawione do pomocy socjalnej w Polsce.
Zmiany w tym zakresie ma przynieść jednak oczekiwana specustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Zgodnie ze wstępnymi informacjami, specustawa najprawdopodobniej poszerzy krąg osób uprawnionych do korzystania z kilku programów socjalnych o obywateli Ukrainy przebywających legalnie w Polsce na jej podstawie.
Prace nad specustawą przedłużają się. Obecnie planowane jest przekazanie jej do Sejmu w poniedziałek 7 marca oraz wejście w życie w przyszłym tygodniu.
Kancelaria PCS Paruch Chruściel Schiffter Stępień | Littler Global oraz Związek Przedsiębiorców i Pracodawców zapraszają do udziału w webinarze.
Temat: Podstawowe informacje o regulacjach rynku pracy dla pracowników-uchodźców.
Termin: 10 marca br., godz. 12:30, online.
Rejestracja: tutaj.