Zdrowe miejsce pracy: Bezpieczeństwo pracowników sezonowych

Sezon wakacyjny to czas wzmożonego zapotrzebowania na pracowników m.in. w branży turystycznej i rolnictwie. Każdego roku w okresie tym znacznie rośnie liczba ofert pracy, a trend ten utrzymuje się do końca września. Choć z założenia praca taka ma mieć charakter krótkoterminowy, to pracodawcy powinni pamiętać, że również w przypadku pracowników sezonowych spoczywa na nich szereg obowiązków związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy.

Polski kodeks pracy nie zawiera definicji pracownika sezonowego. Zgodnie z orzecznictwem za pracownika sezonowego uważa się osobę wykonującą pracę tylko przez część roku, związaną z określonym sezonem, tj. z właściwościami pór roku, zwłaszcza warunkami atmosferycznymi.

Nie istnieje żaden szczególny sposób zatrudniania pracowników sezonowych, dlatego przedsiębiorca może zdecydować się zatrudniać ich na podstawie umowy o pracę albo na podstawie umów cywilnoprawnych (co jest bardziej powszechną praktyką).

Każdy zatrudniony, bez względu na rodzaj zawartej umowy i czas zatrudnienia, zobowiązany jest do przestrzegania przepisów BHP. Również przedsiębiorca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy każdej zatrudnionej osobie. Przepisy nie rozstrzygają jednoznacznie, jak obowiązek ten powinien być spełniony względem osób zatrudnionych na innej podstawie niż stosunek pracy, ale pracodawca, który nie kieruje takich osób na szkolenia czy badania wstępne naraża je na niebezpieczeństwo. Wszędzie tam, gdzie pojawia się realne ryzyko wypadku przy pracy, warto przeprowadzić szkolenie wstępne.

Co więcej, zgodnie z orzecznictwem opracowanie oceny ryzyka zawodowego przez zatrudniających na podstawie umów cywilnoprawnych jest obligatoryjne. Z obowiązku zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy wszystkim zatrudnionym wynika obowiązek opracowania oceny ryzyka zawodowego nie tylko na stanowiskach pracy osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, ale także dla stanowisk pracy osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Gdy przedsiębiorca kieruje zatrudnionych na innej podstawie niż stosunek pracy na badania lekarskie, to decyzja o kosztach takiego przedsięwzięcia należy do swobodnego uznania stron. Nawet całość kosztów może leżeć po stronie zatrudnionego.

W przypadku osób wykonujących pracę na podstawie umowy o pracę szkolenie w zakresie BHP oraz opracowanie oceny ryzyka zawodowego są bezwzględnie wymagane przepisami prawa, a pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez orzeczenia lekarskiego potwierdzającego zdolność do pracy. Badania muszą zostać przeprowadzone w godzinach pracy i na koszt pracodawcy.