HR Sygnał: Wpływ związku zawodowego na wynik raportu komisji – uzgadniać, czy nie?

Dyrektywa dopuszcza sytuację, w której do przyjmowania zgłoszeń zostaną upoważnieni przedstawiciele związków zawodowych. Z wielu powodów nie jest to jednak rozwiązanie rekomendowane. Podstawowym zadaniem związku zawodowego jest reprezentowanie i obrona praw i interesów pracowników, co może być nie do pogodzenia z obowiązkiem wyciągnięcia konsekwencji dyscyplinarnych w oparciu o ewentualnie stwierdzone w trakcie prac nieprawidłowości. W razie zaangażowania przedstawiciela związku zawodowego w prace służące wyjaśnieniu skargi mogą zostać podniesione uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności i obiektywizmu, zwłaszcza, jeśli domniemanym sprawcą lub ofiarą jest członek tego związku.

To niezależna komisja jest i powinna być odpowiedzialna za przeprowadzenie całego postępowania wyjaśniającego, opracowania na jego podstawie protokołu i  zawarcia w nim stosownych wniosków i rekomendacji. W tym zakresie nie ma potrzeby nawiązywania współpracy ze związkiem zawodowym. Co więcej, zaangażowanie jego członków w prace komisji wiązałoby się z koniecznością ujawnienia im informacji poufnych i rozszerzenia katalogu osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych z postępowaniem związanych. To z kolei jest nie do pogodzenia z zasadą need-to-know, o której pisaliśmy wcześniej, a która jest podstawą działania w tak delikatnych sprawach, wymagających zapewnienia ich uczestnikom anonimowości.

Uzgodnienie wyniku raportu komisji ze związkiem zawodowym rodzi także obawę o podjęcie próby wyjaśnienia zarzucanych nieprawidłowości przez związek na własną rękę. Chcąc uchronić swoich członków przed negatywnymi konsekwencjami, związkowy sami mogą zorganizować wysłuchania możliwych świadków czy analizować związkową korespondencję. To wywoła niepotrzebny chaos i tylko utrudni komisji pracę, znacznie oddalając w czasie jej efekt, który dla dobra pracodawcy powinien był nastąpić niezwłocznie.

Powyższe nie oznacza jednak, że związek zawodowy nie ma nic do powiedzenia w kwestii wyników prac komisji. W razie stwierdzenia naruszeń, które uzasadniają rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem będącym ich sprawcą, pracodawca powinien skonsultować ze związkiem zamiar wypowiedzenia mu umowy lub wystąpić o zgodę na rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, na podstawie art. 52 kodeksu pracy, gdy sprawcą ma być pracownik szczególnie chroniony. Na tej płaszczyźnie zatem związek może (i zapewne w wielu przypadkach będzie to robił) kwestionować wyniki prac komisji. Udział związku zawodowego w działaniach następczych w tym kontekście będzie zatem nieunikniony.

Związki zawodowe można zaangażować również w działania mające na celu realizację zaleceń pokontrolnych. To, co pracodawca może wspólnie z pracownikami zrobić, aby wypełnić wskazane przez komisję rekomendację, jak najbardziej może podlegać konsultacji ze stroną związkową. Jej zasoby znacznie ułatwią przeprowadzenie tego procesu, znajomość praktyk i mechanizmów działania wielu procesów pozwoli wskazać optymalne rozwiązania a szacunek wśród pracowników, którym się cieszy, dodatkowo zmobilizuje ich do aktywnego wdrażania zaplanowanych zmian.