#Alert: Związki zawodowe uzyskają dostęp do kolejnych istotnych danych?

Postępujący rozwój technologiczny jest widoczny w zakładach pracy, nie tylko tych największych. Pracodawcy coraz częściej decydują się na implementację systemów sztucznej inteligencji (SI), które nie tylko usprawniają proces pracy lub wspierają w prowadzeniu rekrutacji, ale są również pomocne w procesach przeprowadzania ocen pracowniczych. W związku z postępującą algorytmizacją środowiska pracy posłowie rozważają poszerzenie uprawnień związków zawodowych do pozyskiwania od pracodawców informacji dot. systemów SI oraz algorytmów.

Projekt nowelizacji

Członkowie sejmowej podkomisji ds. regulacji prawnych dot. algorytmów cyfrowych debatują już nad pomysłem posłów Lewicy polegającym na poszerzeniu prawa do informacji związków zawodowych. Przeanalizowaliśmy dla Państwa zapisy przebiegu ostatnich posiedzeń podkomisji, z których wynika, że organizacje związkowe miałyby uzyskiwać dostęp do informacji o „parametrach, zasadach oraz instrukcjach”, na których opierają się używane w zakładach pracy systemy SI lub algorytmy.

Zagrożenia dla pracodawców

Projekt zmian w sposób niesprecyzowany określa zakres informacji, które o systemach SI oraz algorytmach miałyby uzyskiwać związki zawodowe. W żaden sposób nie zdefiniowano, czym miałyby być „parametry”, „zasady” ani „instrukcje”, do których dostęp miałyby uzyskać związki.

Uzasadnione są obawy, że pracodawcy, stosując nowe przepisy i kierując się dobrą wolą oraz chęcią współpracy ze związkami zawodowymi, mogliby przekazywać organizacjom związkowym zbyt szeroki zakres informacji związany z funkcjonowaniem systemów SI. Takie działanie stwarza realne ryzyko z zakresu bezpieczeństwa informacji oraz ochrony danych osobowych. Brak precyzji w przepisach to także kolejne pole do sporów pomiędzy przedsiębiorstwami a związkowcami – spodziewamy się, że podmioty te mogą różnie intepretować zakres informacji, który zostanie objęty nową regulacją.

Jak słusznie wskazują eksperci, kompetencje organizacji związkowych mogą też okazać się niewystarczające do pogłębionej analizy i wyciągnięcia wniosków z uzyskanych danych – często wielowymiarowych, obszernych czy przedstawionych w nieczytelnej dla niewyspecjalizowanego odbiorcy formie. Związki zawodowe mogą zatem decydować się na przesyłanie uzyskanych informacji do osób lub instytucji, które będą w stanie przeprowadzić stosowną analizę. W rzeczywistości dostęp do danych przekazanych przez pracodawcę mogą zatem uzyskać nie tylko organizacje związkowe działające w zakładzie pracy, ale również liczne nieuprawnione podmioty, często nieposiadające odpowiednich technicznych oraz organizacyjnych zabezpieczeń pozwalających na bezpieczne przetwarzanie uzyskanych danych.

Uzasadnienie wniosku o przekazanie informacji

Planowane zmiany w sposób istotny ingerują w swobodę gospodarczą pracodawców, swobodę prowadzenia polityki kadrowej w przedsiębiorstwie, a nawet tajemnicę przedsiębiorstwa. Nie należy zatem zapominać, że nawet jeżeli organizacje związkowe uzyskają prawo do pozyskiwania informacji dot. systemów SI i algorytmów funkcjonujących w zakładzie pracy, nie oznacza to, że pracodawca będzie zobowiązany do przekazywania tych informacji związkom na każdy ich wniosek. Organizacja związkowa korzystając ze swojego uprawnienia do pozyskiwania informacji od pracodawcy powinna bowiem każdorazowo wykazać, że wnioskowane przez nią informacje są niezbędne do prowadzenia działalności związkowej. Pracodawcy nie powinni decydować się na przekazywanie jakichkolwiek informacji w sytuacji, gdy organizacja związkowa nie uzasadni swojego wniosku. Kluczem do prawidłowej współpracy z partnerem społecznym będzie też znalezienie porozumienia co do tego, jaki zakres danych i w jakiej formie, powinien być przekazywany przez pracodawcę.

Przedsiębiorcy, przekazując związkowcom tak wrażliwe informacje, powinni kierować się przede wszystkim bezpieczeństwem danych. Mogą zatem rozważyć podpisanie z organizacją związkową i jej przedstawicielami stosownej umowy o poufności, na mocy której związek zawodowy i jego przedstawiciele zobowiążą się do nieujawniania informacji uzyskanych od pracodawcy nieuprawnionym do tego podmiotom.

Dalszy plan pracy nad planowanymi zmianami obejmuje konsultacje w ramach Rady Dialogu Społecznego oraz konsultacje publiczne. Będziemy na bieżąco informować o rozwoju wypadków.